Voor veel MKB-bedrijven is externe financiering cruciaal om groei te realiseren, investeringen te doen of liquiditeitsproblemen te overbruggen. Tegelijkertijd merken ondernemers dat het verkrijgen van financiering steeds lastiger wordt, vooral nu banken voorzichtiger zijn en de kapitaalkosten stijgen. In deze context speelt de CFO een sleutelrol. De CFO bereidt de organisatie grondig voor op gesprekken met banken en investeerders: niet alleen door harde cijfers aan te leveren, maar ook door het verhaal van strategie en continuïteit overtuigend neer te zetten. Een goede voorbereiding vergroot het vertrouwen van financiers, wat de kans op een positieve uitkomst sterk verhoogt.
In de volgende secties wordt deze voorbereiding nader geanalyseerd vanuit de verantwoordelijkheden van de CFO, de financiële en strategische analyses die daarbij horen, de communicatie naar buiten toe, de samenwerking met interne en externe stakeholders, en relevante theoretische kaders.
Rol en verantwoordelijkheden van de CFO
De CFO in het MKB is tegenwoordig veel meer dan de ‘hoeder van de cijfers’; hij fungeert ook als een brug naar particuliere investeerders. Hij of zij is een strategisch businesspartner voor de ondernemer en directie. Waar voorheen de nadruk lag op verslaggeving, treedt de moderne CFO op als sparringpartner bij groeistrategieën en financieringsbeslissingen. De CFO heeft het algemene financiële overzicht van elke afdeling en weet waar kansen en knelpunten liggen.
Hij of zij adviseert actief over investeringen, financieringsvormen en groeiplannen, en draagt daarmee bij aan de lange termijn koers van de onderneming. Tegelijk is de CFO de verbinder tussen afdelingen: hij slaat bruggen tussen financiën, sales, operations en HR, zodat de financiële planning is afgestemd op de operationele realiteit. Bij groei of herstructurering fungeert de CFO als change manager, die veranderingen van de koers in goede banen leidt.
De CFO blijft ook de bewaker van een gezonde financiële huishouding, wat essentieel is voor particulieren en business angels die willen investeren. Aandeelhouders, investeerders en banken hebben hun blik voortdurend op de CFO gericht en verwachten dat financiële verplichtingen tijdig worden nagekomen. De CFO balanceert hierbij tussen interne belangen (zoals klantenwaarde en bedrijfscontinuïteit) en externe verwachtingen (zoals rendement en risicobeheersing), wat cruciaal is voor het netwerk van investeerders. Door sterke communicatieve vaardigheden moet de CFO financiële data vertalen naar begrijpelijke, actiegerichte inzichten, zodat ook particuliere investeerders deze kunnen waarderen. Daarmee kan hij of zij de directie en de ondernemer ondersteunen in besluitvorming en tegelijkertijd het vertrouwen van financiers winnen.
Strategische en financiële voorbereiding
Het voorbereiden van de financieringsaanvraag begint bij het verzamelen en analyseren van betrouwbare financiële gegevens. De CFO zorgt dat alle relevante rapportages klaarstaan: historische resultaten, actuele balansgegevens en actuele gegevens over debiteuren, voorraden en openstaande orders. Daarnaast stelt de CFO realistische prognoses en budgetten op, gebaseerd op scenario’s voor omzet en winst.
Banken en investeerders hechten veel waarde aan deze vooruitzichten: financiering wordt immers grotendeels gebaseerd op verwachte toekomstige kasstromen. De CFO laat daarom prognoses zien die ook in minder gunstige scenario’s voldoende kasstroom genereren voor rente en aflossing. Het opstellen van deze forecasts is een iteratief proces: samen met sales en operations vertaalt de CFO strategische groeiplannen in concrete omzet- en investeringsramingen.
Een ander belangrijk onderdeel is de kasstroomanalyse. De CFO maakt inzichtelijk hoe geldstromen verlopen: wanneer geld binnenkomt en uitgaat, en hoe dit samenhangt met investeringen en financieringskosten. Duidelijke cashflowprognoses verhogen het vertrouwen dat het bedrijf zijn verplichtingen kan nakomen. Tevens voert de CFO een risicoanalyse uit: bij welke veranderingen (bijvoorbeeld prijsdalingen, vertragingen of rentestijgingen) komt de continuïteit in gevaar voor investeringen van particuliere investeerders? Door risico’s in kaart te brengen en mogelijke tegenmaatregelen of buffers te benoemen, toont de CFO financiers aan dat de onderneming ook onder stress kan blijven draaien.
Ten slotte bereidt de CFO de bedrijfswaardering en onderliggende aannames voor. Bij gesprekken met investeerders is vaak een indicatie van de waarde van het bedrijf nodig. De CFO (eventueel met externe adviseurs) geeft inzicht in de gehanteerde waarderingsmethoden, zoals discounted cashflow, vergelijkbare transacties of multiple-analyses, en de aannames daarachter. Ook verduidelijkt de CFO hoe de kapitaalstructuur eruitziet, zodat financiers kunnen inschatten welk deel uit eigen vermogen en welk deel uit vreemd vermogen bestaat.
Door het eigen aandelenkapitaal en eventuele schuldverhoudingen overzichtelijk te presenteren, verduidelijkt de CFO de financieringsmix en maakt hij het aantrekkelijk voor business angels. Uit onderzoek blijkt dat veel MKB’s juist een mix van financieringsvormen inzetten, waaronder investeren in vastgoed en alternatieve financieringsvormen. De CFO stemt financieringskeuzes af op de doelstelling (groei of werkkapitaal), de termijn (lang versus kort) en de benodigde flexibiliteit. Zo zorgt hij dat de financieringsstructuur past bij de strategie en toekomstige behoeften — bijvoorbeeld een zakelijke lening voor langlopende investeringen en een rekening-courantkrediet voor flexibel werkkapitaal.
Vertaling naar een overtuigend verhaal
Naast harde cijfers zorgt de CFO voor een helder strategisch verhaal richting financiers. Een bank of investeerder wil niet alleen weten welke cijfers gehaald zijn, maar vooral hoe het bedrijf die cijfers gaat realiseren en waar de toekomst ligt. De CFO verweeft de financiële analyse met de bedrijfsstrategie en groeiplannen tot een samenhangend investeringsverhaal.
Dit gebeurt bijvoorbeeld in een investeringsmemorandum of presentatie: daarin legt de CFO uit wat het concurrentievoordeel is, hoe de omzetgroei tot stand komt en hoe het gevraagde geld wordt ingezet. Vertrouwen vormt de basis voor elke financiële relatie. Het overtuigingsproces verloopt soepel als de voorbereiding uitstekend is; een onvolledige voorbereiding wekt juist wantrouwen en zorgt voor gemiste kansen. Daarom voorziet de CFO de pitch van geloofwaardige data en realistische scenario’s, zodat de toegang tot business angels wordt vergemakkelijkt.
In communicatietermen levert de CFO relevante en beknopte informatie. Dit sluit aan bij het principe dat financiële informatie effectief moet worden gecommuniceerd, zodat investeerders de essentiële details snel kunnen beoordelen. CFO’s moeten daarom onnodige details weglaten en prioriteit geven aan wat voor financiers echt telt: marktvooruitzichten, financieringsbehoefte en risicoprofiel. Een transparante presentatie van de belangrijkste KPI’s (zoals omzetgroei, marges en terugverdientijd) helpt investeerders, inclusief business angels, bij hun besluitvorming.
Goede financiële communicatie vermindert de onzekerheid bij financiers en kan zelfs de kapitaalkosten verlagen, wat essentieel is voor het investeren in bedrijven en het aantrekken van business angels. De CFO ondersteunt het verhaal met scenario-analyses (‘what-if’-modellen) om aan te tonen dat het bedrijf kan anticiperen op tegenslagen en aantrekkelijk blijft voor particuliere investeerders. Ook is hij voorbereid op vragen van de bankier of investeerder: bijvoorbeeld naar de onderbouwing van prognoses, de mate van leverage en de kwaliteit van zekerheden. Een professionele CFO werkt hierbij vaak samen met externe adviseurs en accountants om de boekhouding te controleren en audit-trails op orde te hebben. Zo kan bij een due diligence-proces vlot worden aangetoond dat alle cijfers kloppen en dat de onderneming solide is opgezet.
Afstemming met interne en externe stakeholders
Een goede voorbereiding op financieringsgesprekken is een teamprestatie. Intern stemt de CFO af met de directie en aandeelhouders over strategische keuzes: zij geven de kaders voor groeiplannen en gewenste financieringsmiddelen, inclusief de mogelijkheden voor particuliere investeerders. Met afdelingshoofden bespreekt de CFO operationele details — zoals geplande productie, marketingcampagnes en personeelsbehoefte — die de financiële prognoses onderbouwen.
De CFO mobiliseert controllers en de boekhouding om cijfers tijdig te leveren en werkt samen met IT om rapportages te automatiseren voor actuele stuurinformatie, zodat investeerders toegang hebben tot relevante data. Hij bewaakt het rapportageproces, zodat managementrapportages en lange-termijnplanningen goed op elkaar aansluiten, en zorgt ervoor dat deze ook aantrekkelijk zijn voor business angels.
Extern bouwt de CFO relaties op met financiers, accountants en adviseurs. Bij banken onderhoudt hij regelmatig contact zodat kredietrapportages up-to-date zijn en een eventuele aanvraag niet als verrassing komt, wat ook belangrijk is voor het netwerk van investeerders en business angels. Bij investeerders of venture capitalists presenteert hij niet alleen de cijfers, maar fungeert hij als de tweede stem naast de CEO om de financiële strategie toe te lichten, waarbij hij ook de toegang tot particuliere investeerders benadrukt.
Daarnaast schakelt de CFO auditors in voor een controle van de boeken en juristen voor de juridische due diligence, wat belangrijk is voor het netwerk van investeerders. Ook kan de CFO externe waarderingsspecialisten betrekken voor een onafhankelijke waardering. Door deze samenwerking met vakspecialisten en financiële partners vergroot hij de geloofwaardigheid van het dossier, wat belangrijk is voor particuliere investeerders.
Toepassing van theoretische kaders
Bij de voorbereiding kan de CFO gebruikmaken van verschillende theoretische modellen, inclusief die welke gericht zijn op het investeren in bedrijven en vastgoed. Een veelgebruikt hulpmiddel is het capital readiness framework, dat helpt te bepalen of een onderneming klaar is voor externe financiering. Dit raamwerk kijkt naar de kwaliteit van de strategie, kasstroomprojecties, governance, risicomanagement en managementcapaciteit.
Een ander nuttig model is de waarderingsmethode die specifiek gericht is op het investeren in bedrijven. financieringspiramide, waarin de hiërarchie van financieringsbronnen wordt weergegeven: van eigen vermogen en achtergestelde leningen tot bancair krediet, leasing en business angels. De CFO gebruikt deze piramide om een gezonde balans te creëren tussen risico, rendement en flexibiliteit.
Ook de principes van investeren zijn cruciaal voor het ontwikkelen van een sterke financiële strategie. effectieve financiële communicatie, zoals vastgelegd in internationale verslaggevingsstandaarden, zijn relevant. Deze benadrukken het belang van relevante, consistente en begrijpelijke informatie. Voor de CFO betekent dit dat hij rapportages en presentaties zo structureert dat het strategisch verhaal helder en geloofwaardig overkomt.
Bij het kiezen van kapitaalbronnen zorgt de CFO dat het financieringsplan past bij de levensfase van het bedrijf. Jonge groeibedrijven kunnen meer risicodragend kapitaal aantrekken, terwijl gevestigde MKB’ers vaak streven naar optimalisatie van bestaande schulden. Door theoretische inzichten over kapitaalstructuur en rendement te combineren met praktijkervaring, creëert de CFO een onderbouwd en realistisch financieringsplan.
Door deze integrale voorbereiding — financieel, strategisch en communicatief — zorgt de CFO ervoor dat de onderneming goed geïnformeerd en overtuigend de gesprekken met banken en investeerders aangaat. Het resultaat is een sterkere positie aan de onderhandelingstafel en een grotere kans op succesvolle financiering, wat aantrekkelijk is voor particuliere investeerders.