Fractionele leiderschapsrollen zijn de afgelopen 5 tot 10 jaar sterk toegenomen. Ik zie ze niet als iets nieuws, maar de groeiende trend is interessant. In wezen zijn dit parttime seniorposities (Fractionele CMO’s, Fractionele CFO’s, Fractionele CTO’s, Fractionele CHRO’s, enz.) die kleinere of groeiende bedrijven benutten om hun groei te ondersteunen. In het verleden werden ze “parttime” CXO’s genoemd en werkten ze op die manier, maar de pandemie heeft bedrijven de waarde van expertise laten inzien. Laten we deze experts ‘fractionals’ noemen om ze te kunnen onderscheiden van andere posities binnen organisaties.
De opkomst van fractioneel werk heeft er ook voor gezorgd dat experts hun tijd en de diversiteit aan rollen meer waarderen; ze kiezen waar ze willen leren en toepassen. Veel experts op een bepaald gebied willen die kennis zoveel mogelijk benutten en hun inzet maximaliseren op de onderwerpen waar ze de meeste impact maken. Veel rollen bestaan tegenwoordig nog steeds uit veel intern overleg en interne verplichtingen die bij bepaalde rollen horen, maar die niet noodzakelijkerwijs volledig gebruik maken van het specialisme van een expert. Voor sommige experts worden deze min of meer verplichte werkzaamheden, die een groot gedeelte van hun tijd opslokken, gezien als een noodzakelijk kwaad en als struikelblokken die hen afhouden van waar ze de meeste energie van krijgen: het maximaal inzetten van hun kennis en expertise om bepaalde doelen te bereiken. Het inzetten van een fractionele expert is een win-winsituatie geworden. Verder gebruik zal de werkomgeving en de arbeidsrelaties in de toekomst veranderen.
Verschillend rollen
Ik heb de afgelopen jaren veel meer “fractionele” rollen gezien. Het is belangrijk echter onderscheid te maken tussen de verschillende rollen die verward worden met deze fractionele rollen:
Adviseurs/Niet-Uitvoerende Bestuurders: In de wereld van organisatorische effectiviteit spelen adviseurs een cruciale rol door onschatbare inzichten en begeleiding te bieden. Ze zetten hun expertise en gespecialiseerde kennis in om bij te dragen aan het succes van een bedrijf. Deze operationele vaardigheden tonen een schat aan cruciale kennis die direct invloed heeft op de prestaties van het bedrijf. Adviseurs kunnen deze expertise per kwartaal of per maand bieden, maar zijn zelden betrokken bij de dagelijkse gang van zaken. Ik zie dit meer als bestuurderschap; helpen sturen, zorgen voor grenzen, maar nooit hun handen vuil maken.
(Interim) Consultants: Ook consultants bieden adviserende expertise, maar deze is meestal gericht op specifieke uitvoeringsgebieden. Dit is meestal meer een kortetermijn-interimpositie, betaald voor de tijd die is besteed in plaats van voor expertise. Vaak is er binnen het bedrijf een probleem dat opgelost moet worden en er is onvoldoende kennis van zaken of capaciteit beschikbaar. Wanneer dit probleem is verholpen, gaan partijen weer uit elkaar.
Fractionals: Ik denk graag dat fractionele rollen seniortype leidinggevenden zijn, C-level, en een belangrijke rol vervullen op parttime basis voor een bedrijf. Naarmate de wereld van werk verandert en specialisten nuttig worden in een snel veranderende wereld, zal fractionele ondersteuning belangrijk worden voor bedrijven op keerpunten. Fractionele experts zullen organisaties helpen opschalen op gebieden waarvan ze niet wisten dat ze die nodig hadden. Het grote voordeel van het aantrekken van een fractional is dat bedrijven ook voor een fractie van de kosten iemand aan hun organisatie kunnen toevoegen en daarmee de benodigde kennis en ervaring verkrijgen die anders alleen voor een veel grotere organisatie met diepere zakken bereikbaar zou zijn geweest. Het verschil met adviseurs en consultants is dat de relatie duurzaam en langdurig is. Er is geen sprake van kortetermijndenken in de gegeven adviezen. Een ander groot voordeel van het aantrekken van een fractional is…
Wat nu? De reden waarom deze rollen belangrijk worden, is vanwege nieuwe manieren van werken en de komst van AI. Er zal veel kennisuitwisseling en toepassing zijn in de komende jaren. Ik denk dat deze fractionele rollen meer specialistisch zullen worden. Bijvoorbeeld een Fractional CHRO die een organisatie schaalt voor AI. Hoe kunnen we die technieken inzetten om gemakkelijker de juiste medewerkers te werven? Wat zijn de juiste metrics om over na te denken, de juiste kanalen en wat kost die werving per medewerker? Evenzo kan ik een fractional CFO zien die een organisatie opzet voor hybride werken, visualisatie van allerlei data-analyses, automatiseren van bepaalde finance functies middels gebruik van RPA, gebruik van AI rondom allerlei financiële beslissingen en het aantrekken van toekomstige financieringen en schulden voor groei.
Fractioneel leiderschap gaat verder dan alleen kostenbesparing. Deze leidinggevenden introduceren een andere kijk en jarenlange expertise in uw onderneming, helpen bij het herkennen van groeimogelijkheden en het overwinnen van obstakels. Hun jarenlange betrokkenheid en inzicht in best practices bij andere bedrijven en organisaties leiden tot betere beslissingen.
Waarom is de trend interessant?
Het komende tijdperk van fractioneel leiderschap zal diepgaand worden beïnvloed door AI. Door AI-gedreven instrumenten zullen fractionals data-gedreven inzichten moeten benutten om tot beter geïnformeerde conclusies te komen, patronen te herkennen en verschuivingen in de markt te voorspellen die de bedrijven waarvoor ze werken een voorsprong geven. Deze technologische vooruitgang zal hen in staat stellen om de organisaties waarvoor ze werken een voordeel te ge
ven in hun respectievelijke markten.
Dit betekent echter ook dat fractionals in het algemeen enigszins technologisch onderlegd moeten zijn. Hoewel dit geen specialisten in bijvoorbeeld data-analyse of machine learning hoeven te zijn, moeten ze wel comfortabel genoeg zijn om deze technologieën te begrijpen en toe te passen.
Al met al, naarmate bedrijven zich aanpassen aan nieuwe manieren van werken, zullen fractionele leiderschapsrollen een waardevolle aanvulling zijn. Daarbij, de trend omvat meer dan alleen kostenbesparingen. Ze kunnen het strategisch pad naar groei versnellen en betere, data-gedreven beslissingen nemen om succes te behalen. Hierdoor wordt de fractionele rol duurzamer en aantrekkelijker voor zowel de expert als het bedrijf. Het is een waardevolle manier voor bedrijven om senior-level expertise te verwerven zonder de kosten van een fulltime executive. Het is een efficiënte manier om toegang te krijgen tot diepere kennisniveaus en om de best practices van een sector of industrie toe te passen op uw bedrijf.
Een groot voordeel van de fractionele rol is de flexibiliteit en de mogelijkheid voor het bedrijf om snel aan te passen aan veranderende zakelijke behoeften. De markt is immers nooit statisch en bedrijven moeten zich aanpassen om concurrerend te blijven. Een fractional kan helpen bij het implementeren van nieuwe strategieën en praktijken zonder dat er grote veranderingen nodig zijn. Ook kunnen ze helpen om de organisatie sneller te laten groeien door het identificeren van nieuwe kansen en markten. Dit is van groot belang voor kleine tot middelgrote bedrijven die misschien niet de middelen hebben om een fulltime executive in te huren.
Hoewel de groei van fractionele leiderschapsrollen begrijpelijk is, gezien de flexibiliteit en de kostenbesparende voordelen, moet er wel zorgvuldig worden gekeken naar de juiste fit. Niet alle bedrijven zijn geschikt voor een fractionele rol en niet alle fractionals zijn geschikt voor elk type bedrijf. Het is daarom belangrijk dat beide partijen vooraf duidelijke verwachtingen stellen om ervoor te zorgen dat de samenwerking succesvol is.
Ik denk dat de trend zal blijven groeien, met name omdat bedrijven steeds meer inzien dat ze niet per se fulltime executives nodig hebben voor bepaalde functies. In plaats daarvan kunnen ze gebruikmaken van de expertise van fractionals om specifieke projecten of initiatieven te leiden. Dit is een kosteneffectieve manier om toegang te krijgen tot high-level expertise zonder de financiële last van een fulltime executive. Ook maakt het gebruik van fractionals het voor kleinere bedrijven gemakkelijker om te concurreren met grotere bedrijven die wel de middelen hebben om fulltime executives in dienst te nemen. Het niveau van expertise en ervaring dat een fractional kan bieden, is vaak vergelijkbaar met dat van een fulltime executive, waardoor kleinere bedrijven in staat zijn om te concurreren op een level playing field.
Een ander voordeel van het gebruik van fractionals is dat ze vaak een frisse blik kunnen bieden op de bedrijfsvoering. Ze hebben immers ervaring in meerdere organisaties en sectoren, waardoor ze unieke inzichten kunnen bieden die fulltime executives misschien niet hebben. Dit kan bijzonder waardevol zijn voor bedrijven die op zoek zijn naar innovatieve oplossingen of die vastzitten in een bepaalde manier van werken. Een fractional kan de broodnodige verandering teweegbrengen en helpen bij het ontwikkelen van nieuwe strategieën en processen die het bedrijf naar een hoger niveau kunnen tillen.
Ten slotte, zoals eerder vermeld, biedt de flexibiliteit van de fractionele rol bedrijven de mogelijkheid om snel aan te passen aan veranderende zakelijke behoeften. Ze kunnen de fractionele inzetten voor specifieke projecten of initiatieven, en ze kunnen hun contract beëindigen als de behoeften van het bedrijf veranderen. Dit maakt het gebruik van fractionals een zeer flexibele en kosteneffectieve manier om toegang te krijgen tot high-level expertise.
